Çanakkale Boğazı’nın çıkışında Ezine ilçesi Dalyan köyü kıyısında yer alan Alexandria Troas Antik Kenti‘nin merkezi pozisyonunda yer alan forum içindeki 12 köşeli yapı, podyumlu salon ve tapınak, odeon (konser alanı), hamam ile tiyatro üzere yapılar, günümüze ulaşan kalıntılar ortasında bulunuyor.
Kültür ve Turizm Bakanlığının 12 ay süren hafriyat alanları ortasında bulunan antik kentteki hafriyat çalışmaları, 15 bilim insanı ve uzmanının iştirakiyle sürüyor.
Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Arkeoloji Kısmı Öğretim Üyesi ve Hafriyat Lideri Prof. Dr. Erhan Öztepe, “Bu yapının çabucak batısında, batı hududunda Aşağı Agora kısmına ulaşımı sağlayan bir yapı bizim çarşı yapımız ya da yeni bir niyet. Bunu tahminen önümüzdeki yıllarda yapacağımız çalışmalarda daha rahat teyit edebiliriz. Tahminen bir kent arşivi yapısı da olabilir lakin şu andaki kuvvetle olası bir çarşı yapısı olması. Çarşı yapısının 2020’den bu yana bilhassa kuzey tarafındaki yerlerinin gün ışığına çıkarılmasına çalışıyoruz” dedi.
2020-2021’de yapılan çalışmalarla birinci yeri caddenin yan tarafından çıkardıklarını bildiren Öztepe, “Bu bir dükkandan fazla bir geçiş yeriydi. Geçen yıl, çabucak güneye hakikat devamındaki komşu yeri kısmen gün ışığına çıkardık. Bu yıl, geçtiğimiz yıl yalnızca yürüme yerinin birazcık altında hudutlarını ya da izlerini gördüğümüz bir yeri kazdık. O yerde şu ana kadar 4 metre civarında dolgu temizledik. Yerin dört kenarının sonları ortaya çıktı lakin başkalarındaki üzere kapı, doğu duvarındaki kapının lentosunu (yatay mimari blok) gördük” diye konuştu.
Başkan Öztepe, net sonuçlara adım atabilmek için 3 metre daha dolgu kazmaları gerektiğine işaret etti. Bu sayede dükkan olarak nitelendirilebilecek bugünkü bilgiler ışığında yerin yerine ulaşabileceklerini söz eden Erhan Öztepe, şunları kaydetti:
“Bu da yaklaşık forumun tapınak platosundan aşağı hakikat 7 metrelik bir derinlik demek. Bu dolguları temizliyoruz. Gelecek yıl statik sorunları de çözersek bu yerin içini kazmış olacağız. Bir öbür soru doğal bu çarşının doğu cephesindeki yani geride duvarın üzerinde yer alan kapıların nereye açıldığıyla ilgili. Şu anda artlarında 3 metrelik yüksek bir dolgu var. Bu çarşı yapısı Helenistik periyotta birinci inşa edildiğinde buranın topografyası nasıldı? Bu da enteresan. Roma devrinde muhakkak ki burayı doldurup düz bir plato haline, platform haline getirmişler lakin Helenistik devirde tahminen bir eğimli alan kelam konusu. Yani şu anda içinde bulunduğumuz odeondan tahminen çarşı yapısına yanlışsız bir alan kelam konusu zira odeonun bir evvelki kullanım evresi de olabilir. Yani buranın kentin halk meclis binası üzere kullanılma mümkünlüğü da var. Bütün bu olasılıkların daha bilimsel bilgilerle teyit edilmesi için biraz vakte gereksinimimiz var.”
Prof. Dr. Erhan Öztepe, hafriyat alanının tümüne bakıldığında Alexandria Troas’ın hareketli bir yaşama sahip olduğunun söylenebileceğini belirterek, “Burada kazdığımız alanlarda ortaya çıkan datalar hem kentin hem nüfus büyüklüğünün hem de iktisadının gücünü göstermesi açısından çok değerli bilgiler. Doğal buna bağlı olarak Anadolu’daki en büyük ve çabucak hemen kıymetli koloni kentlerinden birisi Alexandria Troas. Roma kolonisi olarak devşirilmiş zira daha öncesinde bir Yunan Helenistik devir kolonisi. Bu da bize kentin nüfusu ve iktisadıyla paralel olarak nitekim çok hareketli bir din yaşantısının olduğunu ve değerli bir ekonomik yaşantıya sahip olduğunu da gösteriyor” değerlendirmesinde bulundu.
