Bir vefat acısının beşere neler öğrettiğini geçtiğimiz aylarda derin bir halde deneyim ettim. Babamın kaybı, hayatta hiçbir şeyin bir insanın canından değerli olmadığını bana öğretti. Fakat ülkemizde ne yazık ki bu anlayışın hâlâ yaygın olmadığını üzülerek görmekteyim.
21 Ocak 2025 gecesi, Türkiye’nin kıymetli kayak merkezlerinden biri olan Kartalkaya Grand Kartal Otel’de, sabaha karşı saat 03:00 sularında çıkan yangında tam 78 insanımızı kaybettik. Bu büyük trajedi, ülkemizde ihmalkârlığın ve duyarsızlığın nelere yol açabileceğini bir defa daha gözler önüne serdi.
Otelin dış cephesinin ahşap gereçlerle kaplı olması, yangının kısa müddette büyüyüp denetim edilemez hale gelmesine neden oldu. Yangına karşı rastgele bir altyapının bulunmaması, yangın merdivenlerinin uygunsuzluğu, yangın alarm sistemlerinin eksikliği üzere temel önlemlerin dahi alınmadığı ortaya çıktı. Bu eksiklikler, yalnızca otel idaresinin değil, tıpkı vakitte kontrolden sorumlu olan yetkililerin de açık bir ihmali olarak karşımıza çıkmaktadır.
Can kayıplarımızın sayısı bile netleşmemişken yetki tartışmaları başladı!
•Bakanlık: “Belediye sorumlu.”
•Belediye: “Bakanlık sorumlu.”
Belgeler havada uçuşuyor! Gelin, husus madde tüm evrakları inceleyelim ve sorumluları ortaya çıkaralım. Artık insan hayatını bu kadar bedelsiz görenlerden hesap sorma zamanı!
Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy, yetkinin Belediye’de olduğunu söylüyor. Bolu Belediye Başkanı Tanju Özcan ise, otelin belediye hudutları dışında olduğunu ve bölgenin “turizm özel alanı” olmasından ötürü yetkinin Bakanlıkta olduğunu tez ediyor. Pekala, Grand Kartal Otel hakikaten Belediye hudutları içinde mi, değil mi? Artık haritalar üzerinden inceleyelim ve bu tartışmaya netlik kazandıralım.
Otelin bulunduğu bölge Belediye sorumluluk alanı içinde değil.
Halk TV muharriri İsmail Saymaz, 22.01.2025 tarihli Halk TV canlı yayınında, Grand Kartal Otel’in Bolu Belediyesi’ne yaptığı başvuruyu ve sonuç dokümanlarını paylaştı. Evraklardan anlaşıldığına nazaran, otel yetkilileri 12.12.2024 tarihinde Bolu Belediyesi’nden “Yangın Güvenliği Denetimi” istemiş. Bu talep üzerine Bolu Belediyesi İtfaiye Müdürlüğü, yasal çerçevede bir kontrol yaparak, yangın güvenliğiyle ilgili bir doküman düzenlemiş.
Bolu Belediyesi İtfaiye Müdürlüğü 16.12.2024 tarihinde Otelin müracaatına istinaden Oteli denetlemiş ve ‘’İnceleme ve Denetleme Denetim Formu’’ hazırlamış. Formdaki soru ve yanıtlara nazaran Acil çıkışın yetersiz olduğu, Yangın Alarm sisteminin olduğunu lakin çalışmadığını, Söndürme gereçlerinde de eksiklikler olduğunu tespit edip forma kayıt etmiş.
Otel yetkilileri rapor bu formda çıkınca Kadir Özdemir isimli otel yetkilisi 24.12.2024 tarihinde Bolu Belediyesine yaptığı müracaatın iptal edilmesini istemiş.
Gazeteci Murat Ağırel bir yazısında “Belediye yetkilileriyle görüştüm ve şunları söylediler: ‘’Biz eksiklikleri tespit ettik. Kontrol Otelin kendi başvurusu ile oldu. Yoksa bizim denetleme yetkimiz yok.’’ -Peki denetlemede yaptığınız tespitler sonucunda Bakanlığa bilgi verdiniz mi ? Ya da Otelin ruhsatını neden iptal etmediniz? ‘’Bizim tespitlerimizi raporlaştıramadan Otel başvurusunu geri çekti.Otel Turizm dokümanlı bir otel.Dolayısı ile Otel ile ilgili süreçler Bakanlık yetkisindedir.’’
Sonuç Yetki karmaşası, ihmaller ve sorumsuzluklar birleştiğinde sonuç 78 can kaybı oldu. Bu çeşit olaylar, kontrol düzeneklerinin yetersizliği, ihmalkârlık ve hesap verebilirlik eksikliğinin ne kadar ağır sonuçlara yol açabileceğini bir kere daha gözler önüne seriyor. Bu ülkenin Yurttaşlarının en temel haklarından biri olan inançlı ömür hakkı, yetkili kurumlar tarafından faal bir halde korunmadığında, sonuç maalesef trajedi oluyor. Kontrol sistemlerinin şeffaflığı, hesap verebilirlik ve yetkililerin sorumluluklarını eksiksiz yerine getirmesi, bu tıp faciaların önlenmesi için temel ögeler.
Ancak, bu misyonlar yerine getirilmediğinde, vatandaşlar sırf kendi güvenliğini sağlamak için kişisel eforlara yöneliyor ki bu da bir toplumun sistematik bir başarısızlığını işaret ediyor. Gerçeklerin ortaya çıkması ve sorumluların hesap vermesi, sadece adaletin sağlanması için değil, tıpkı vakitte benzeri olayların tekrarlanmaması ismine elzemdir.
Geçmişten Bugüne: Kayak Merkezlerindeki Geri Kalmışlık
Kartalkaya, gençlik yıllarımda sık sık ziyaret ettiğim, Türkiye’nin önde gelen kayak merkezlerinden biriydi. Birinci olarak 1974-76 yılları ortasında, üst üste 10 yıl boyunca Kartal Otel’de kayak yapma fırsatım oldu. Bu otel, Uludağ’a rakip olarak gösteriliyordu. Sahibi Mazhar Murtezaoğlu çok disiplinli ve işine son derece bağlı bir insandı. Hatta bir gün kendisine, “Neden burada cümbüş düzenlenmiyor?” diye sormuştum. Bana, “Burası cümbüş yeri değil; buraya yalnızca kayak yapmak isteyenler gelmeli,” demişti. O yıllarda, Mazhar Bey’in kayak pistlerini şahsen kar makineleriyle düzelttiğini görmek beni hayli etkilemişti.
Mazhar Bey’in Emine isminde bir kızı , Harun isminde bir oğlu vardı. Emine hanım daha sonraları, üst seviye bir çalışan olan Halit Bey ile evlendikten sonra Grand Kartal Otel’in işletmesini devraldı. Kartal Otel’in, o periyotta Türkiye standartlarına nazaran güzel bir tesis olduğunu söyleyebilirim. Lakin yangın güvenliğiyle ilgili büyük eksiklikler gözüme çarpıyordu. Turizmci ve otel sahibi biri olarak, yangın önlemlerinin neredeyse hiç alınmadığını gözlemliyordum. O devirde bile bu durum, önemli bir risk teşkil ediyordu.
Yıllar içinde Kartalkaya’ya olan ilgim azalınca, farklı ülkelerde kayak tecrübeleri yaşamaya başladım. Örneğin, Avusturya’daki kayak merkezleriyle Türkiye’dekileri kıyasladığımda, ortadaki farklar çok çarpıcıydı. Orada liftler daha çağdaş, pistler ise çok daha bakımlıydı. Bir kayak kazası durumunda, yaralılar 10 dakika içinde helikopterle hastaneye ulaştırılıyordu.
Ne yazık ki, ülkemizde bu tipten bir ihtimamı göremedik. Bunun en acı örneği, Kartalkaya’da yaşanan o şanssız yangındı. 78 insanımız, otelden kaçabilmek için kendini pencerelerden aşağı atarak ya da dumandan zehirlenerek hayatını kaybetti. Avrupa’da vatandaşın canına verilen kıymetle, bizdeki ihmalkârlıklar ortasında koca bir uçurum vardı. Bu zincirleme ihmaller, onlarca ailenin dağılmasına, sayısız insanın hayatını yitirmesine neden oldu.
O günlerden bu yana kayak tesislerimizin öbür ülkelere kıyasla onlarca yıl geride olduğunu düşünüyorum. Bu durumu değiştirebilmek için daha fazla efor göstermemiz gerektiğine inanıyorum.
Denetimsizlik Felakete Davetiye Çıkardı
Bir turizm işletmecisi ve otel sahibi olarak, kontrol süreçlerinin nasıl işlediğini yakından biliyorum. Oteller, turizm bakanlığı tarafından düzenli olarak denetlenmelidir. Lakin Grand Kartal Otel örneğinde gördüğümüz üzere, bu kontrollerin yapılmadığı ya da gereğince ciddiye alınmadığı çok açık. Bu yangının akabinde kendi otelim de kontrollere tabi tutuldu. Fakat bu, yangından sonra “yangın merdivenine su taşımak” misali bir adım oldu. Turizm bakanlığı, bu olayda en büyük sorumluluğa sahiptir. Şayet tertipli ve titiz kontroller yapılsaydı, bu ihmaller ortaya çıkarılabilir ve bu trajedi engellenebilirdi.
Bu olay, kontrollerin ne kadar eksik yapıldığını ve göstermelik denetimlerin insan hayatını nasıl hiçe saydığını açıkça göstermektedir. Otel yangın altyapısına sahip değildi. Yangın çıkış kapıları yetersiz, yangın merdivenleri neredeyse kullanılamaz durumdaydı. Bakanlığı ve ilgili denetim sistemleri bu eksiklikleri görmezden geldi mi? Yoksa kontrol hiç yapılmadı mı?
Turizm Bakanlığı’na bağlı bir işletme sahibi olarak biliyorum ki, kontroller tertipli yapıldığı takdirde, bu cins eksiklikler anında tespit edilebilir. Lakin Grand Kartal Otel’in hiçbir kontrolden geçmediği, yangın sonrası çıkan tabloda net olarak anlaşılıyor. Bu ihmaller zincirinin başındaki yetkililer derhal istifa etmelidir. Turizm Bakanı, bir bakan olarak sorumluluğunu kabul etmek yerine, koltuğunu müdafaa peşine düşmüş üzere görünüyor. Birebir halde, bu otelin sigortalanması da başlı başına bir skandal. Yangına karşı bu kadar savunmasız bir binayı sigortalayan şirketin de cezalandırılması gerekir.
Kartalkaya’da yaşanan facianın sonraki günü, yani 22 Ocak 2025’te, otelime polisler geldi. Evraklarımızı inceledikten sonra sessizce ayrıldılar. Görünen o ki, İçişleri Bakanlığı bu işin içinden nasıl çıkacağını kara kara düşünüyor. Çabukla yayımlanan bir genelgeyle, “Aman, bütün otelleri denetleyin!” talimatı verilmiş. Fakat ne yazık ki iş işten geçmiş durumda. Bu noktada, “Geçti Bor’un pazarı, sür eşeği Niğde’ye,” demekten öteki bir şey gelmiyor elimizden.
Sayın İçişleri Bakanımız ve Turizm Bakanımız, maalesef çok geç kaldınız. Tıpkı 6 Şubat sarsıntılarında olduğu gibi… Şayet bu sorumluluğu taşıyamıyorsanız, istifa etmeyi düşünmelisiniz. Beşerler acı çekerken, canlarını kaybederken hâlâ belediyeleri suçlamak ya da siyasi tartışmalarla vakit kaybetmek kabul edilemez. Öncelikle ateşi söndürmeli, cenazeleri kaldırmalı ve bu kayıpların bir daha yaşanmaması için gereken adımları atmalısınız. Fakat ondan sonra siyaset yapabilirsiniz. Ne yazık ki herkes koltuk sevdasına düşmüş durumda.
1998 yılında hizmete giren Grand Kartal Otel, tam 27 yıl boyunca faaliyet gösterdi. Bu müddet zarfında kaç sefer kontrole tabi tutuldu? Maalesef, yangın güvenlik sistemlerinin kâfi olmadığını düşünüyorum. Hatta bu kontrollerin ya hiç yapılmadığını ya da göz gerisi edildiğini söylemek çok da yanlış olmaz. Şayet sistemli kontroller yapılmış ve eksiklikler ikaz edilmiş olsaydı, bu olayın yaşanması tahminen de engellenebilirdi. Bu kadar net bir gerçek varken, kontrol eksikliğini göz gerisi etmek kabul edilemez.
Uğur Dündar’ın Programındaki Çarpıcı Gerçekler
23 Ocak 2025 tarihinde Sözcü TV’de Uğur Dündar’ın Arena programında otelde çalışan bir kişi konuştu. Çalışan, yangın merdivenlerinin yerlerini bilmediğini ve yangın eğitimi almadığını söz etti. Bu açıklama, otel yöneticilerinin çalışanlarına bile temel eğitimleri vermediğini ortaya koyuyor. Ayrıyeten otelin vergi levhasında “matrahsızdır” ibaresinin yer aldığı, yani vergi beyanının yapılmadığı da programda vurgulandı. Günlüğü 30.000 TL olan bir otelin vergi borcunun olmaması, açıkça vergi kaçırıldığını düşündürüyor. Turizm bakanlığı, bu otelin denetim eksikliklerini fark etmediği üzere, mali durumunu da göz arkası etmiş görünüyor.
Grand Kartal Otel’in vergi levhasında “matrahsızdır” ibaresinin yer aldığı Uğur Dündar’ın programında açıklandı. Günlüğü 30.000 TL olan bir otelin ziyan ediyor gösterilmesi akıl alır üzere değil. Vergi kaçakçılığı savları, bu ihmaller zincirine eklenen öteki bir kara leke. Üstelik bu otelin, ETS Tur’un aracılığıyla daima müşteri aldığı da ortaya çıkmış durumda. Turizm Bakanı’nın şahsi şirketi olan ETS Cins, bu otelin güvensizliğini hiç mi fark etmedi? Bu kadar açık bir sorumluluk zincirini görmezden gelmek mümkün mü?
Turizm Bakanı ve Yöneticiler Sorumluluğunu Kabul Etmeli
Bu olayın ardından turizm bakanı ve otel yöneticileri derhal istifa etmelidir. Bir turizm bakanı olarak görev alanınızda bu türlü bir felaket yaşanmışsa, sorumluluğunuzu kabul etmeniz gerekir. ETS Cins, Grand Kartal Otel’e müşteri gönderirken bu otelin eksikliklerini nasıl fark etmedi? Turizm bakanlığına bağlı bir acentenin, yangın güvenliği olmayan bir otele müşteri göndermesi büyük bir skandaldır. Ayrıyeten otelin sigortalanmış olması da öbür bir sorgulanması gereken noktadır. Sigorta şirketi, yangın güvenliği olmayan bir oteli nasıl sigortalayabildi? Bu durumda sigorta şirketi de en az otel yöneticileri kadar sorumludur.
Tüm Vakitlerin En Büyük Faciaları, Vicdansızlık ve Saygısızlık
Şu an dünyada en çok mevt yaşanan otel yangınlarında, Kartalkaya Grand Kartal Otel 6. sırada yer alıyor. Türkiye’de rant olduğu sürece, ne yazık ki bu çeşit acı olayları yaşamaya devam edeceğiz. O yangından sonra geldiler, benim otelimi denetlemeye başladılar. Halbuki benim otelim, tam teşekküllü yangın önlemleri alınmış, inançlı bir tesis. Gitmeleri gereken yerler öbür otellerdi.
İhmal zincirleriyle gündeme gelen Grand Kartalkaya Otel, dünya genelindeki otel yangınları listesinde 6. sırada yer alıyor. Lakin geçmişteki yangınlarla kıyaslandığında, bu daha da trajik bir durum. Zira eski yangınlar, teknolojinin bu kadar gelişmediği periyotlarda meydana gelmişti. Örneğin, 11 Temmuz 1997’de Tayland’daki The Royal Jomtien Resort Hotel’de çıkan yangında 91 kişi hayatını kaybetmişti. Bugün, 2025 yılında, teknoloji son derece ilerlemiş durumda. Yangın tedbire ve müdahale sistemleri elimizin altında. Lakin tüm bu imkânlara karşın, Grand Kartalkaya Otel’de çıkan yangında 78 canımızı kaybettik.
Bu kayıplar, tanım edilemez bir acıyı beraberinde getirdi. Lakin yalnızca bir gün yas ilan edildi. Bu türlü büyük bir trajedinin akabinde en az üç günlük yas ilan edilmeliydi. 23 Ocak 2025 prestijiyle bölgede kayak pistleri yine açıldı ve beşerler kayak yapmaya devam etti. Ateş düştüğü yeri yakıyor, değil mi? Biz ülkece ne kadar duyarsız hale geldik, farkında mısınız?
Bu cins olaylar, hepimizin sorumluluğunu hatırlaması için bir ihtar olmalı. Daha fazla can kaybı yaşamamak için sistemli, kararlı ve daima kontroller yapılmalı. İhmal, rant ya da ilgisizlik yüzünden bu tıp acıların tekrar etmesine asla müsaade verilmemeli.
Ders Almadık ve Almayacağız
6 Şubat sarsıntılarından sonra, “Bir daha bu türlü ihmaller yaşanmayacak” denmişti. Fakat bu yangın, hiçbir şeyin değişmediğini gözler önüne seriyor. Birebir duyarsızlık, birebir ihmalkârlık, birebir vurdumduymazlık devam ediyor. İnsan hayatı bu kadar kıymetsiz olmamalı.
Bu yangın, yalnızca otelin ya da işletmecilerin değil, birebir vakitte tüm ilgili bakanlıkların, kontrol sistemlerinin ve toplumsal duyarsızlığın bir sonucudur. Sorumluların bir an evvel hesap vermesi ve cezalandırılması gerekmektedir. Aksi takdirde, bu acılar tekrar yaşanacak ve öteki hayatlar sönecektir.
Olması Gereken Nedir?
Turizm işletmecisi ve otel sahibi olarak, otelimizin kurulduğu birinci günden itibaren, 8 yıllık süreçte, işletme olarak kendi kontrollerimizi titizlikle gerçekleştirmekteyiz. Merhum babam Fikret Hukukî, Robert Koleji İnşaat Yüksek Mühendisi, ağabeyim Osman Hukukî ise tekrar tıpkı halde yüksek inşaat mühendisidir. Ben de İstanbul Üniversitesi İngilizce İşletme Kısmı mezunu olarak bu hususta liyakat sahibiyiz.
Kuruluşumuzun birinci gününden itibaren, gerekli tüm kontrollerin titizlikle yapılmasının kıymetine inanan bir anlayışla hareket ediyoruz. Gerek Tarım Bakanlığı, gerek Turizm Bakanlığı tarafından sistemli ve daima kontroller gerçekleştiriliyor. Bu kontrollerin sonucunda, Türkiye’de örnek bir otel olarak gösterilmekten gurur duyuyoruz.
Biz, insan canına ve işimize verdiğimiz paha nedeniyle, tüm prosedürleri eksiksiz bir formda uygulamaktayız. Yangın önlemleri konusunda da hiçbir taviz vermiyoruz. Gelin, bir otelde yangın önlemlerinin nasıl olması gerektiğini, kendi otelimizde uyguladığımız örneklerle ele alalım:
Türkiye Cumhuriyeti Turizm Bakanlığı Denetimdedir: Otelimizin kurulduğumuz birinci günden beri Turizm Bakanlığı Denetimindedir.
Yangın Algılama ve İhtar Sistemleri: Otelimizin tüm alanlarına, en son teknolojiye sahip yangın algılama ve ikaz sistemleri kurulmuştur. Bu sistemler tertipli olarak test edilmekte ve güncellenmektedir.
Acil Çıkışlar ve Yönlendirmeler: Her katta ve tüm ortak alanlarda, acil çıkış kapıları yanmaz ve kolay erişilebilir formda konumlandırılmıştır. Acil durum yönlendirme tabelaları, gece görüşünü kolaylaştırmak için fosforlu gereçten yapılmıştır.
Yangın Söndürme Ekipmanları: Otel genelinde kâfi sayıda ve yanlışsız pozisyonlandırılmış yangın söndürme aygıtları bulunmaktadır. Bu aygıtlar sistemli aralıklarla denetim edilmekte ve gerektiğinde yenilenmektedir.
Acil Durumlarda Anons ve Yangın Alarm Sistemi: Otelimizde acil durumlarda yangın alarm sistemi devreye girer ve her katta bulunan hoparlör ile anons geçilmektedir.
Eğitim ve Tatbikat: Tüm çalışanımız, yangın durumunda ne yapmaları gerektiği konusunda sistemli eğitim almaktadır. Ayrıyeten, belli aralıklarla yangın tatbikatları yapılarak acil durum senaryoları test edilmektedir.
Denetim ve Bakım: Hem bakanlık kontrolleri hem de bağımsız denetim firmalarıyla tertipli bakım ve kontrol çalışmaları yapılmaktadır. Bu süreçte rastgele bir eksiklik tespit edildiğinde, anında müdahale edilmektedir.
Bu uygulamalarımız sayesinde, otelimiz sadece Türkiye’de değil, memleketler arası standartlarda da inançlı bir işletme olarak kabul edilmektedir. İnsan hayatını merkeze alan bir anlayışla, işimizi en güzel biçimde yapmaya devam ediyoruz.
Son Söz
Bu yazıyı, ülkemizin geleceği ismine bir farkındalık oluşturmak için kaleme aldım. Grand Kartal Otel yangını, ihmaller zincirinin acı bir sonucu olarak tarihimize kara bir leke olarak kazındı. Bu olayın sorumluları hesap vermeli, misal felaketlerin yaşanmaması için gerekli tüm tedbirler alınmalıdır. 78 canımızın anısına hürmet göstermek ve bu tıp olayların tekrarını önlemek hepimizin ortak sorumluluğudur. Son olarak, tüm hayatını kaybeden vatandaşlarımıza Allah’tan rahmet, ailelerine sabır diliyorum. Bu yangın, hepimizin vicdanında derin bir yara olarak kalacak.
Murat TÜZEL
Chp İstanbul Turizm ve Kültür Komite Başkanı
Bolu Kartalkaya Grand Kartal Otel Yangını: İhmal ve Vicdan Muhasebesi
(09.12.2024 tarihinde vefat eden babam Fikret Tüzel’in aziz anısına ithaf ediyorum.)
Bir mevt acısının beşere neler öğrettiğini geçtiğimiz aylarda derin bir formda deneyim ettim. Babamın kaybı, hayatta hiçbir şeyin bir insanın canından değerli olmadığını bana öğretti. Lakin ülkemizde ne yazık ki bu anlayışın hâlâ yaygın olmadığını üzülerek görmekteyim.
21 Ocak 2025 gecesi, Türkiye’nin kıymetli kayak merkezlerinden biri olan Kartalkaya Grand Kartal Otel’de, sabaha karşı saat 03:00 sularında çıkan yangında tam 78 insanımızı kaybettik. Bu büyük trajedi, ülkemizde ihmalkârlığın ve duyarsızlığın nelere yol açabileceğini bir sefer daha gözler önüne serdi.
Otelin dış cephesinin ahşap materyallerle kaplı olması, yangının kısa müddette büyüyüp denetim edilemez hale gelmesine neden oldu. Yangına karşı rastgele bir altyapının bulunmaması, yangın merdivenlerinin uygunsuzluğu, yangın alarm sistemlerinin eksikliği üzere temel önlemlerin dahi alınmadığı ortaya çıktı. Bu eksiklikler, yalnızca otel idaresinin değil, birebir vakitte kontrolden sorumlu olan yetkililerin de açık bir ihmali olarak karşımıza çıkmaktadır.
Can kayıplarımızın sayısı bile netleşmemişken yetki tartışmaları başladı!
•Bakanlık: “Belediye sorumlu.”
•Belediye: “Bakanlık sorumlu.”
Belgeler havada uçuşuyor! Gelin, unsur madde tüm evrakları inceleyelim ve sorumluları ortaya çıkaralım. Artık insan hayatını bu kadar kıymetsiz görenlerden hesap sorma zamanı!
Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy, yetkinin Belediye’de olduğunu söylüyor. Bolu Belediye Başkanı Tanju Özcan ise, otelin belediye hudutları dışında olduğunu ve bölgenin “turizm özel alanı” olmasından ötürü yetkinin Bakanlıkta olduğunu tez ediyor. Pekala, Grand Kartal Otel sahiden Belediye hudutları içinde mi, değil mi? Artık haritalar üzerinden inceleyelim ve bu tartışmaya netlik kazandıralım.
Otelin bulunduğu bölge Belediye sorumluluk alanı içinde değil.
Halk TV müellifi İsmail Saymaz, 22.01.2025 tarihli Halk TV canlı yayınında, Grand Kartal Otel’in Bolu Belediyesi’ne yaptığı başvuruyu ve sonuç evraklarını paylaştı. Evraklardan anlaşıldığına nazaran, otel yetkilileri 12.12.2024 tarihinde Bolu Belediyesi’nden “Yangın Güvenliği Denetimi” istemiş. Bu talep üzerine Bolu Belediyesi İtfaiye Müdürlüğü, yasal çerçevede bir kontrol yaparak, yangın güvenliğiyle ilgili bir doküman düzenlemiş.
Bolu Belediyesi İtfaiye Müdürlüğü 16.12.2024 tarihinde Otelin müracaatına istinaden Oteli denetlemiş ve ‘’İnceleme ve Denetleme Denetim Formu’’ hazırlamış. Formdaki soru ve karşılıklara nazaran Acil çıkışın yetersiz olduğu, Yangın Alarm sisteminin olduğunu ancak çalışmadığını, Söndürme gereçlerinde de eksiklikler olduğunu tespit edip forma kayıt etmiş.
Otel yetkilileri rapor bu formda çıkınca Kadir Özdemir isimli otel yetkilisi 24.12.2024 tarihinde Bolu Belediyesine yaptığı müracaatın iptal edilmesini istemiş.
Gazeteci Murat Ağırel bir yazısında “Belediye yetkilileriyle görüştüm ve şunları söylediler: ‘’Biz eksiklikleri tespit ettik. Kontrol Otelin kendi başvurusu ile oldu. Yoksa bizim denetleme yetkimiz yok.’’ -Peki denetlemede yaptığınız tespitler sonucunda Bakanlığa bilgi verdiniz mi ? Ya da Otelin ruhsatını neden iptal etmediniz? ‘’Bizim tespitlerimizi raporlaştıramadan Otel başvurusunu geri çekti.Otel Turizm dokümanlı bir otel.Dolayısı ile Otel ile ilgili süreçler Bakanlık yetkisindedir.’’
Sonuç Yetki karmaşası, ihmaller ve sorumsuzluklar birleştiğinde sonuç 78 can kaybı oldu. Bu cins olaylar, kontrol sistemlerinin yetersizliği, ihmalkârlık ve hesap verebilirlik eksikliğinin ne kadar ağır sonuçlara yol açabileceğini bir defa daha gözler önüne seriyor. Bu ülkenin Yurttaşlarının en temel haklarından biri olan inançlı hayat hakkı, yetkili kurumlar tarafından faal bir halde korunmadığında, sonuç maalesef trajedi oluyor. Kontrol düzeneklerinin şeffaflığı, hesap verebilirlik ve yetkililerin sorumluluklarını eksiksiz yerine getirmesi, bu çeşit faciaların önlenmesi için temel ögeler. Fakat, bu misyonlar yerine getirilmediğinde, vatandaşlar sırf kendi güvenliğini sağlamak için kişisel uğraşlara yöneliyor ki bu da bir toplumun sistematik bir başarısızlığını işaret ediyor. Gerçeklerin ortaya çıkması ve sorumluların hesap vermesi, sadece adaletin sağlanması için değil, birebir vakitte benzeri olayların tekrarlanmaması ismine elzemdir.
Geçmişten Bugüne: Kayak Merkezlerindeki Geri Kalmışlık
Kartalkaya, gençlik yıllarımda sık sık ziyaret ettiğim, Türkiye’nin önde gelen kayak merkezlerinden biriydi. Birinci olarak 1974-76 yılları ortasında, üst üste 10 yıl boyunca Kartal Otel’de kayak yapma fırsatım oldu. Bu otel, Uludağ’a rakip olarak gösteriliyordu. Sahibi Mazhar Murtezaoğlu çok disiplinli ve işine son derece bağlı bir insandı.
Hatta bir gün kendisine, “Neden burada cümbüş düzenlenmiyor?” diye sormuştum. Bana, “Burası cümbüş yeri değil; buraya yalnızca kayak yapmak isteyenler gelmeli,” demişti. O yıllarda, Mazhar Bey’in kayak pistlerini şahsen kar makineleriyle düzelttiğini görmek beni hayli etkilemişti.
Mazhar Bey’in Emine isminde bir kızı , Harun isminde bir oğlu vardı. Emine hanım daha sonraları, üst seviye bir çalışan olan Halit Bey ile evlendikten sonra Grand Kartal Otel’in işletmesini devraldı.
Kartal Otel’in, o periyotta Türkiye standartlarına nazaran uygun bir tesis olduğunu söyleyebilirim. Lakin yangın güvenliğiyle ilgili büyük eksiklikler gözüme çarpıyordu. Turizmci ve otel sahibi biri olarak, yangın önlemlerinin neredeyse hiç alınmadığını gözlemliyordum. O periyotta bile bu durum, önemli bir risk teşkil ediyordu.
Yıllar içinde Kartalkaya’ya olan ilgim azalınca, farklı ülkelerde kayak tecrübeleri yaşamaya başladım. Örneğin, Avusturya’daki kayak merkezleriyle Türkiye’dekileri kıyasladığımda, ortadaki farklar çok çarpıcıydı. Orada liftler daha çağdaş, pistler ise çok daha bakımlıydı. Bir kayak kazası durumunda, yaralılar 10 dakika içinde helikopterle hastaneye ulaştırılıyordu.
Ne yazık ki, ülkemizde bu çeşitten bir ihtimamı göremedik. Bunun en acı örneği, Kartalkaya’da yaşanan o şanssız yangındı. 78 insanımız, otelden kaçabilmek için kendini pencerelerden aşağı atarak ya da dumandan zehirlenerek hayatını kaybetti. Avrupa’da vatandaşın canına verilen kıymetle, bizdeki ihmalkârlıklar ortasında koca bir uçurum vardı. Bu zincirleme ihmaller, onlarca ailenin dağılmasına, sayısız insanın hayatını yitirmesine neden oldu.
O günlerden bu yana kayak tesislerimizin öbür ülkelere kıyasla onlarca yıl geride olduğunu düşünüyorum. Bu durumu değiştirebilmek için daha fazla efor göstermemiz gerektiğine inanıyorum.
Denetimsizlik Felakete Davetiye Çıkardı
Bir turizm işletmecisi ve otel sahibi olarak, kontrol süreçlerinin nasıl işlediğini yakından biliyorum. Oteller, turizm bakanlığı tarafından düzenli olarak denetlenmelidir. Lakin Grand Kartal Otel örneğinde gördüğümüz üzere, bu kontrollerin yapılmadığı ya da gereğince ciddiye alınmadığı çok açık.
Bu yangının akabinde kendi otelim de kontrollere tabi tutuldu. Lakin bu, yangından sonra “yangın merdivenine su taşımak” misali bir adım oldu. Turizm bakanlığı, bu olayda en büyük sorumluluğa sahiptir. Şayet sistemli ve titiz kontroller yapılsaydı, bu ihmaller ortaya çıkarılabilir ve bu trajedi engellenebilirdi.
Bu olay, kontrollerin ne kadar eksik yapıldığını ve göstermelik denetimlerin insan hayatını nasıl hiçe saydığını açıkça göstermektedir. Otel yangın altyapısına sahip değildi. Yangın çıkış kapıları yetersiz, yangın merdivenleri neredeyse kullanılamaz durumdaydı. Turizm Bakanlığı ve ilgili denetim sistemleri bu eksiklikleri görmezden geldi mi? Yoksa kontrol hiç yapılmadı mı?
Turizm Bakanlığı’na bağlı bir işletme sahibi olarak biliyorum ki, kontroller nizamlı yapıldığı takdirde, bu cins eksiklikler anında tespit edilebilir. Lakin Grand Kartal Otel’in hiçbir kontrolden geçmediği, yangın sonrası çıkan tabloda net olarak anlaşılıyor.
Bu ihmaller zincirinin başındaki yetkililer derhal istifa etmelidir. Turizm Bakanı, bir bakan olarak sorumluluğunu kabul etmek yerine, koltuğunu muhafaza peşine düşmüş üzere görünüyor. Birebir biçimde, bu otelin sigortalanması da başlı başına bir skandal. Yangına karşı bu kadar savunmasız bir binayı sigortalayan şirketin de cezalandırılması gerekir.
Kartalkaya’da yaşanan facianın sonraki günü, yani 22 Ocak 2025’te, otelime polisler geldi. Evraklarımızı inceledikten sonra sessizce ayrıldılar. Görünen o ki, İçişleri Bakanlığı bu işin içinden nasıl çıkacağını kara kara düşünüyor.
Aceleyle yayımlanan bir genelgeyle, “Aman, bütün otelleri denetleyin!” talimatı verilmiş. Lakin ne yazık ki iş işten geçmiş durumda. Bu noktada, “Geçti Bor’un pazarı, sür eşeği Niğde’ye,” demekten öteki bir şey gelmiyor elimizden.
Sayın İçişleri Bakanımız ve Turizm Bakanımız, maalesef çok geç kaldınız. Tıpkı 6 Şubat sarsıntılarında olduğu gibi… Şayet bu sorumluluğu taşıyamıyorsanız, istifa etmeyi düşünmelisiniz. Beşerler acı çekerken, canlarını kaybederken hâlâ belediyeleri suçlamak ya da siyasi tartışmalarla vakit kaybetmek kabul edilemez. Öncelikle ateşi söndürmeli, cenazeleri kaldırmalı ve bu kayıpların bir daha yaşanmaması için gereken adımları atmalısınız. Lakin ondan sonra siyaset yapabilirsiniz. Ne yazık ki herkes koltuk sevdasına düşmüş durumda.
1998 yılında hizmete giren Grand Kartal Otel, tam 27 yıl boyunca faaliyet gösterdi. Bu müddet zarfında kaç sefer kontrole tabi tutuldu? Maalesef, yangın güvenlik sistemlerinin kâfi olmadığını düşünüyorum. Hatta bu kontrollerin ya hiç yapılmadığını ya da göz arkası edildiğini söylemek çok da yanlış olmaz. Şayet sistemli kontroller yapılmış ve eksiklikler ikaz edilmiş olsaydı, bu olayın yaşanması tahminen de engellenebilirdi. Bu kadar net bir gerçek varken, kontrol eksikliğini göz gerisi etmek kabul edilemez.
Uğur Dündar’ın Programındaki Çarpıcı Gerçekler
23 Ocak 2025 tarihinde Sözcü TV’de Uğur Dündar’ın Arena programında otelde çalışan bir kişi konuştu. Çalışan, yangın merdivenlerinin yerlerini bilmediğini ve yangın eğitimi almadığını tabir etti. Bu açıklama, otel yöneticilerinin çalışanlarına bile temel eğitimleri vermediğini ortaya koyuyor. Ayrıyeten otelin vergi levhasında “matrahsızdır” ibaresinin yer aldığı, yani vergi beyanının yapılmadığı da programda vurgulandı.
Günlüğü 30.000 TL olan bir otelin vergi borcunun olmaması, açıkça vergi kaçırıldığını düşündürüyor. Turizm bakanlığı, bu otelin denetim eksikliklerini fark etmediği üzere, mali durumunu da göz gerisi etmiş görünüyor.
Grand Kartal Otel’in vergi levhasında “matrahsızdır” ibaresinin yer aldığı Uğur Dündar’ın programında açıklandı. Günlüğü 30.000 TL olan bir otelin ziyan ediyor gösterilmesi akıl alır üzere değil.
Vergi kaçakçılığı argümanları, bu ihmaller zincirine eklenen öteki bir kara leke. Üstelik bu otelin, ETS Tur’un aracılığıyla daima müşteri aldığı da ortaya çıkmış durumda. Turizm Bakanı’nın şahsi şirketi olan ETS Çeşit, bu otelin güvensizliğini hiç mi fark etmedi? Bu kadar açık bir sorumluluk zincirini görmezden gelmek mümkün mü?
Turizm Bakanı ve Yöneticiler Sorumluluğunu Kabul Etmeli
Bu olayın ardından turizm bakanı ve otel yöneticileri derhal istifa etmelidir. Bir turizm bakanı olarak görev alanınızda bu türlü bir felaket yaşanmışsa, sorumluluğunuzu kabul etmeniz gerekir. ETS Tıp, Grand Kartal Otel’e müşteri gönderirken bu otelin eksikliklerini nasıl fark etmedi? Turizm bakanlığına bağlı bir acentenin, yangın güvenliği olmayan bir otele müşteri göndermesi büyük bir skandaldır.
Ayrıca otelin sigortalanmış olması da diğer bir sorgulanması gereken noktadır. Sigorta şirketi, yangın güvenliği olmayan bir oteli nasıl sigortalayabildi? Bu durumda sigorta şirketi de en az otel yöneticileri kadar sorumludur.
Tüm Vakitlerin En Büyük Faciaları, Vicdansızlık ve Saygısızlık
Şu an dünyada en çok vefat yaşanan otel yangınlarında, Kartalkaya Grand Kartal Otel 6. sırada yer alıyor. Türkiye’de rant olduğu sürece, ne yazık ki bu çeşit acı olayları yaşamaya devam edeceğiz. O yangından sonra geldiler, benim otelimi denetlemeye başladılar. Halbuki benim otelim, tam teşekküllü yangın önlemleri alınmış, inançlı bir tesis. Gitmeleri gereken yerler diğer otellerdi.
İhmal zincirleriyle gündeme gelen Grand Kartalkaya Otel, dünya genelindeki otel yangınları listesinde 6. sırada yer alıyor. Lakin geçmişteki yangınlarla kıyaslandığında, bu daha da trajik bir durum. Zira eski yangınlar, teknolojinin bu kadar gelişmediği periyotlarda meydana gelmişti.
Örneğin, 11 Temmuz 1997’de Tayland’daki The Royal Jomtien Resort Hotel’de çıkan yangında 91 kişi hayatını kaybetmişti. Bugün, 2025 yılında, teknoloji son derece ilerlemiş durumda. Yangın tedbire ve müdahale sistemleri elimizin altında. Lakin tüm bu imkânlara karşın, Grand Kartalkaya Otel’de çıkan yangında 78 canımızı kaybettik.
Bu kayıplar, tanım edilemez bir acıyı beraberinde getirdi. Fakat yalnızca bir gün yas ilan edildi. Bu türlü büyük bir trajedinin akabinde en az üç günlük yas ilan edilmeliydi. 23 Ocak 2025 prestijiyle bölgede kayak pistleri tekrar açıldı ve beşerler kayak yapmaya devam etti. Ateş düştüğü yeri yakıyor, değil mi? Biz ülkece ne kadar duyarsız hale geldik, farkında mısınız?
Bu çeşit olaylar, hepimizin sorumluluğunu hatırlaması için bir ikaz olmalı. Daha fazla can kaybı yaşamamak için sistemli, kararlı ve daima kontroller yapılmalı. İhmal, rant ya da ilgisizlik yüzünden bu tıp acıların tekrar etmesine asla müsaade verilmemeli.
Ders Almadık ve Almayacağız
6 Şubat sarsıntılarından sonra, “Bir daha bu türlü ihmaller yaşanmayacak” denmişti. Fakat bu yangın, hiçbir şeyin değişmediğini gözler önüne seriyor. Tıpkı duyarsızlık, birebir ihmalkârlık, tıpkı vurdumduymazlık devam ediyor. İnsan hayatı bu kadar bedelsiz olmamalı.
Bu yangın, yalnızca otelin ya da işletmecilerin değil, birebir vakitte tüm ilgili bakanlıkların, kontrol sistemlerinin ve toplumsal duyarsızlığın bir sonucudur. Sorumluların bir an evvel hesap vermesi ve cezalandırılması gerekmektedir. Aksi takdirde, bu acılar tekrar yaşanacak ve öbür hayatlar sönecektir.
Olması Gereken Nedir?
Turizm işletmecisi ve otel sahibi olarak, otelimizin kurulduğu birinci günden itibaren, 8 yıllık süreçte, işletme olarak kendi kontrollerimizi titizlikle gerçekleştirmekteyiz. Merhum babam Fikret Hükmî, Robert Koleji İnşaat Yüksek Mühendisi, ağabeyim Osman Hükmî ise tekrar birebir halde yüksek inşaat mühendisidir. Ben de İstanbul Üniversitesi İngilizce İşletme Kısmı mezunu olarak bu bahiste liyakat sahibiyiz.
Kuruluşumuzun birinci gününden itibaren, gerekli tüm kontrollerin titizlikle yapılmasının ehemmiyetine inanan bir anlayışla hareket ediyoruz. Gerek Tarım Bakanlığı, gerek Turizm Bakanlığı tarafından tertipli ve daima kontroller gerçekleştiriliyor. Bu kontrollerin sonucunda, Türkiye’de örnek bir otel olarak gösterilmekten gurur duyuyoruz.
Biz, insan canına ve işimize verdiğimiz kıymet nedeniyle, tüm prosedürleri eksiksiz bir formda uygulamaktayız. Yangın önlemleri konusunda da hiçbir taviz vermiyoruz. Gelin, bir otelde yangın önlemlerinin nasıl olması gerektiğini, kendi otelimizde uyguladığımız örneklerle ele alalım:
Türkiye Cumhuriyeti Turizm Bakanlığı Denetimdedir: Otelimizin kurulduğumuz birinci günden beri Turizm Bakanlığı Denetimindedir.
Yangın Algılama ve İhtar Sistemleri: Otelimizin tüm alanlarına, en son teknolojiye sahip yangın algılama ve ihtar sistemleri kurulmuştur. Bu sistemler nizamlı olarak test edilmekte ve güncellenmektedir.
Acil Çıkışlar ve Yönlendirmeler: Her katta ve tüm ortak alanlarda, acil çıkış kapıları yanmaz ve kolay erişilebilir biçimde konumlandırılmıştır. Acil durum yönlendirme tabelaları, gece görüşünü kolaylaştırmak için fosforlu gereçten yapılmıştır.
Yangın Söndürme Ekipmanları: Otel genelinde kâfi sayıda ve gerçek pozisyonlandırılmış yangın söndürme aygıtları bulunmaktadır. Bu aygıtlar sistemli aralıklarla denetim edilmekte ve gerektiğinde yenilenmektedir.
Acil Durumlarda Anons ve Yangın Alarm Sistemi: Otelimizde acil durumlarda yangın alarm sistemi devreye girer ve her katta bulunan hoparlör ile anons geçilmektedir.
Eğitim ve Tatbikat: Tüm çalışanımız, yangın durumunda ne yapmaları gerektiği konusunda tertipli eğitim almaktadır. Ayrıyeten, belli aralıklarla yangın tatbikatları yapılarak acil durum senaryoları test edilmektedir.
Denetim ve Bakım: Hem bakanlık kontrolleri hem de bağımsız denetim firmalarıyla sistemli bakım ve kontrol çalışmaları yapılmaktadır. Bu süreçte rastgele bir eksiklik tespit edildiğinde, anında müdahale edilmektedir.
Bu uygulamalarımız sayesinde, otelimiz sadece Türkiye’de değil, milletlerarası standartlarda da inançlı bir işletme olarak kabul edilmektedir. İnsan hayatını merkeze alan bir anlayışla, işimizi en düzgün halde yapmaya devam ediyoruz.
Son Söz
Bu yazıyı, ülkemizin geleceği ismine bir farkındalık oluşturmak için kaleme aldım. Grand Kartal Otel yangını, ihmaller zincirinin acı bir sonucu olarak tarihimize kara bir leke olarak kazındı. Bu olayın sorumluları hesap vermeli, benzeri felaketlerin yaşanmaması için gerekli tüm tedbirler alınmalıdır. 78 canımızın anısına hürmet göstermek ve bu tıp olayların tekrarını önlemek hepimizin ortak sorumluluğudur. Son olarak, tüm hayatını kaybeden vatandaşlarımıza Allah’tan rahmet, ailelerine sabır diliyorum. Bu yangın, hepimizin vicdanında derin bir yara olarak kalacak.
Murat TÜZEL
Bolu Kartalkaya Grand Kartal Otel Yangını: İhmal ve Vicdan Muhasebesi
(09.12.2024 tarihinde vefat eden babam Fikret Tüzel’in aziz anısına ithaf ediyorum.)
Bir mevt acısının beşere neler öğrettiğini geçtiğimiz aylarda derin bir biçimde deneyim ettim. Babamın kaybı, hayatta hiçbir şeyin bir insanın canından değerli olmadığını bana öğretti. Lakin ülkemizde ne yazık ki bu anlayışın hâlâ yaygın olmadığını üzülerek görmekteyim.
21 Ocak 2025 gecesi, Türkiye’nin değerli kayak merkezlerinden biri olan Kartalkaya Grand Kartal Otel’de, sabaha karşı saat 03:00 sularında çıkan yangında tam 78 insanımızı kaybettik. Bu büyük trajedi, ülkemizde ihmalkârlığın ve duyarsızlığın nelere yol açabileceğini bir sefer daha gözler önüne serdi.
Otelin dış cephesinin ahşap materyallerle kaplı olması, yangının kısa müddette büyüyüp denetim edilemez hale gelmesine neden oldu. Yangına karşı rastgele bir altyapının bulunmaması, yangın merdivenlerinin uygunsuzluğu, yangın alarm sistemlerinin eksikliği üzere temel önlemlerin dahi alınmadığı ortaya çıktı. Bu eksiklikler, yalnızca otel idaresinin değil, tıpkı vakitte kontrolden sorumlu olan yetkililerin de açık bir ihmali olarak karşımıza çıkmaktadır.
Can kayıplarımızın sayısı bile netleşmemişken yetki tartışmaları başladı!
•Bakanlık: “Belediye sorumlu.”
•Belediye: “Bakanlık sorumlu.”
Belgeler havada uçuşuyor! Gelin, husus madde tüm dokümanları inceleyelim ve sorumluları ortaya çıkaralım. Artık insan hayatını bu kadar kıymetsiz görenlerden hesap sorma zamanı!
Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy, yetkinin Belediye’de olduğunu söylüyor. Bolu Belediye Başkanı Tanju Özcan ise, otelin belediye hudutları dışında olduğunu ve bölgenin “turizm özel alanı” olmasından ötürü yetkinin Bakanlıkta olduğunu argüman ediyor. Pekala, Grand Kartal Otel nitekim Belediye hudutları içinde mi, değil mi? Artık haritalar üzerinden inceleyelim ve bu tartışmaya netlik kazandıralım.
Otelin bulunduğu bölge Belediye sorumluluk alanı içinde değil.
Halk TV muharriri İsmail Saymaz, 22.01.2025 tarihli Halk TV canlı yayınında, Grand Kartal Otel’in Bolu Belediyesi’ne yaptığı başvuruyu ve sonuç evraklarını paylaştı. Evraklardan anlaşıldığına nazaran, otel yetkilileri 12.12.2024 tarihinde Bolu Belediyesi’nden “Yangın Güvenliği Denetimi” istemiş. Bu talep üzerine Bolu Belediyesi İtfaiye Müdürlüğü, yasal çerçevede bir kontrol yaparak, yangın güvenliğiyle ilgili bir evrak düzenlemiş.
Bolu Belediyesi İtfaiye Müdürlüğü 16.12.2024 tarihinde Otelin müracaatına istinaden Oteli denetlemiş ve ‘’İnceleme ve Denetleme Denetim Formu’’ hazırlamış. Formdaki soru ve yanıtlara nazaran Acil çıkışın yetersiz olduğu, Yangın Alarm sisteminin olduğunu ancak çalışmadığını, Söndürme gereçlerinde de eksiklikler olduğunu tespit edip forma kayıt etmiş.
Otel yetkilileri rapor bu formda çıkınca Kadir Özdemir isimli otel yetkilisi 24.12.2024 tarihinde Bolu Belediyesine yaptığı müracaatın iptal edilmesini istemiş.
Gazeteci Murat Ağırel bir yazısında “Belediye yetkilileriyle görüştüm ve şunları söylediler: ‘’Biz eksiklikleri tespit ettik. Kontrol Otelin kendi başvurusu ile oldu. Yoksa bizim denetleme yetkimiz yok.’’ -Peki denetlemede yaptığınız tespitler sonucunda Bakanlığa bilgi verdiniz mi ? Ya da Otelin ruhsatını neden iptal etmediniz? ‘’Bizim tespitlerimizi raporlaştıramadan Otel başvurusunu geri çekti.Otel Turizm dokümanlı bir otel.Dolayısı ile Otel ile ilgili süreçler Bakanlık yetkisindedir.’’
Sonuç Yetki karmaşası, ihmaller ve sorumsuzluklar birleştiğinde sonuç 78 can kaybı oldu. Bu tıp olaylar, kontrol sistemlerinin yetersizliği, ihmalkârlık ve hesap verebilirlik eksikliğinin ne kadar ağır sonuçlara yol açabileceğini bir kere daha gözler önüne seriyor.
Bu ülkenin Yurttaşlarının en temel haklarından biri olan inançlı ömür hakkı, yetkili kurumlar tarafından aktif bir biçimde korunmadığında, sonuç maalesef trajedi oluyor. Kontrol düzeneklerinin şeffaflığı, hesap verebilirlik ve yetkililerin sorumluluklarını eksiksiz yerine getirmesi, bu tıp faciaların önlenmesi için temel ögeler.
Ancak, bu vazifeler yerine getirilmediğinde, vatandaşlar sadece kendi güvenliğini sağlamak için ferdî eforlara yöneliyor ki bu da bir toplumun sistematik bir başarısızlığını işaret ediyor. Gerçeklerin ortaya çıkması ve sorumluların hesap vermesi, sadece adaletin sağlanması için değil, tıpkı vakitte emsal olayların tekrarlanmaması ismine elzemdir.
Geçmişten Bugüne: Kayak Merkezlerindeki Geri Kalmışlık
Kartalkaya, gençlik yıllarımda sık sık ziyaret ettiğim, Türkiye’nin önde gelen kayak merkezlerinden biriydi. Birinci olarak 1974-76 yılları ortasında, üst üste 10 yıl boyunca Kartal Otel’de kayak yapma fırsatım oldu. Bu otel, Uludağ’a rakip olarak gösteriliyordu. Sahibi Mazhar Murtezaoğlu çok disiplinli ve işine son derece bağlı bir insandı.
Hatta bir gün kendisine, “Neden burada cümbüş düzenlenmiyor?” diye sormuştum. Bana, “Burası cümbüş yeri değil; buraya yalnızca kayak yapmak isteyenler gelmeli,” demişti. O yıllarda, Mazhar Bey’in kayak pistlerini şahsen kar makineleriyle düzelttiğini görmek beni hayli etkilemişti.
Mazhar Bey’in Emine isminde bir kızı , Harun isminde bir oğlu vardı. Emine hanım daha sonraları, üst seviye bir çalışan olan Halit Bey ile evlendikten sonra Grand Kartal Otel’in işletmesini devraldı. Kartal Otel’in, o periyotta Türkiye standartlarına nazaran uygun bir tesis olduğunu söyleyebilirim.
Ancak yangın güvenliğiyle ilgili büyük eksiklikler gözüme çarpıyordu. Turizmci ve otel sahibi biri olarak, yangın önlemlerinin neredeyse hiç alınmadığını gözlemliyordum. O devirde bile bu durum, önemli bir risk teşkil ediyordu.
Yıllar içinde Kartalkaya’ya olan ilgim azalınca, farklı ülkelerde kayak tecrübeleri yaşamaya başladım.
Örneğin, Avusturya’daki kayak merkezleriyle Türkiye’dekileri kıyasladığımda, ortadaki farklar çok çarpıcıydı. Orada liftler daha çağdaş, pistler ise çok daha bakımlıydı. Bir kayak kazası durumunda, yaralılar 10 dakika içinde helikopterle hastaneye ulaştırılıyordu.
Ne yazık ki, ülkemizde bu çeşitten bir ihtimamı göremedik. Bunun en acı örneği, Kartalkaya’da yaşanan o şanssız yangındı. 78 insanımız, otelden kaçabilmek için kendini pencerelerden aşağı atarak ya da dumandan zehirlenerek hayatını kaybetti. Avrupa’da vatandaşın canına verilen pahayla, bizdeki ihmalkârlıklar ortasında koca bir uçurum vardı. Bu zincirleme ihmaller, onlarca ailenin dağılmasına, sayısız insanın hayatını yitirmesine neden oldu.
O günlerden bu yana kayak tesislerimizin başka ülkelere kıyasla onlarca yıl geride olduğunu düşünüyorum. Bu durumu değiştirebilmek için daha fazla efor göstermemiz gerektiğine inanıyorum.
Denetimsizlik Felakete Davetiye Çıkardı
Bir turizm işletmecisi ve otel sahibi olarak, kontrol süreçlerinin nasıl işlediğini yakından biliyorum. Oteller, turizm bakanlığı tarafından düzenli olarak denetlenmelidir. Lakin Grand Kartal Otel örneğinde gördüğümüz üzere, bu kontrollerin yapılmadığı ya da gereğince ciddiye alınmadığı çok açık.
Bu yangının akabinde kendi otelim de kontrollere tabi tutuldu. Lakin bu, yangından sonra “yangın merdivenine su taşımak” misali bir adım oldu. Turizm bakanlığı, bu olayda en büyük sorumluluğa sahiptir. Şayet nizamlı ve titiz kontroller yapılsaydı, bu ihmaller ortaya çıkarılabilir ve bu trajedi engellenebilirdi.
Bu olay, kontrollerin ne kadar eksik yapıldığını ve göstermelik denetimlerin insan hayatını nasıl hiçe saydığını açıkça göstermektedir. Otel yangın altyapısına sahip değildi. Yangın çıkış kapıları yetersiz, yangın merdivenleri neredeyse kullanılamaz durumdaydı. Turizm Bakanlığı ve ilgili denetim düzenekleri bu eksiklikleri görmezden geldi mi? Yoksa kontrol hiç yapılmadı mı?
Turizm Bakanlığı’na bağlı bir işletme sahibi olarak biliyorum ki, kontroller tertipli yapıldığı takdirde, bu cins eksiklikler anında tespit edilebilir. Lakin Grand Kartal Otel’in hiçbir kontrolden geçmediği, yangın sonrası çıkan tabloda net olarak anlaşılıyor. Bu ihmaller zincirinin başındaki yetkililer derhal istifa etmelidir. Turizm Bakanı, bir bakan olarak sorumluluğunu kabul etmek yerine, koltuğunu müdafaa peşine düşmüş üzere görünüyor. Birebir halde, bu otelin sigortalanması da başlı başına bir skandal. Yangına karşı bu kadar savunmasız bir binayı sigortalayan şirketin de cezalandırılması gerekir.
Kartalkaya’da yaşanan facianın sonraki günü, yani 22 Ocak 2025’te, otelime polisler geldi. Evraklarımızı inceledikten sonra sessizce ayrıldılar. Görünen o ki, İçişleri Bakanlığı bu işin içinden nasıl çıkacağını kara kara düşünüyor. Çabukla yayımlanan bir genelgeyle, “Aman, bütün otelleri denetleyin!” talimatı verilmiş. Fakat ne yazık ki iş işten geçmiş durumda. Bu noktada, “Geçti Bor’un pazarı, sür eşeği Niğde’ye,” demekten öbür bir şey gelmiyor elimizden.
Sayın İçişleri Bakanımız ve Turizm Bakanımız, maalesef çok geç kaldınız. Tıpkı 6 Şubat sarsıntılarında olduğu gibi… Şayet bu sorumluluğu taşıyamıyorsanız, istifa etmeyi düşünmelisiniz. Beşerler acı çekerken, canlarını kaybederken hâlâ belediyeleri suçlamak ya da siyasi tartışmalarla vakit kaybetmek kabul edilemez. Öncelikle ateşi söndürmeli, cenazeleri kaldırmalı ve bu kayıpların bir daha yaşanmaması için gereken adımları atmalısınız. Lakin ondan sonra siyaset yapabilirsiniz. Ne yazık ki herkes koltuk sevdasına düşmüş durumda.
1998 yılında hizmete giren Grand Kartal Otel, tam 27 yıl boyunca faaliyet gösterdi. Bu müddet zarfında kaç defa kontrole tabi tutuldu? Maalesef, yangın güvenlik sistemlerinin kâfi olmadığını düşünüyorum. Hatta bu kontrollerin ya hiç yapılmadığını ya da göz gerisi edildiğini söylemek çok da yanlış olmaz. Şayet tertipli kontroller yapılmış ve eksiklikler ikaz edilmiş olsaydı, bu olayın yaşanması tahminen de engellenebilirdi. Bu kadar net bir gerçek varken, kontrol eksikliğini göz arkası etmek kabul edilemez.
Uğur Dündar’ın Programındaki Çarpıcı Gerçekler
23 Ocak 2025 tarihinde Sözcü TV’de Uğur Dündar’ın Arena programında otelde çalışan bir kişi konuştu. Çalışan, yangın merdivenlerinin yerlerini bilmediğini ve yangın eğitimi almadığını tabir etti. Bu açıklama, otel yöneticilerinin çalışanlarına bile temel eğitimleri vermediğini ortaya koyuyor.
Ayrıca otelin vergi levhasında “matrahsızdır” ibaresinin yer aldığı, yani vergi beyanının yapılmadığı da programda vurgulandı. Günlüğü 30.000 TL olan bir otelin vergi borcunun olmaması, açıkça vergi kaçırıldığını düşündürüyor. Turizm bakanlığı, bu otelin denetim eksikliklerini fark etmediği üzere, mali durumunu da göz arkası etmiş görünüyor.
Grand Kartal Otel’in vergi levhasında “matrahsızdır” ibaresinin yer aldığı Uğur Dündar’ın programında açıklandı. Günlüğü 30.000 TL olan bir otelin ziyan ediyor gösterilmesi akıl alır üzere değil. Vergi kaçakçılığı tezleri, bu ihmaller zincirine eklenen öbür bir kara leke. Üstelik bu otelin, ETS Tur’un aracılığıyla daima müşteri aldığı da ortaya çıkmış durumda. Turizm Bakanı’nın şahsi şirketi olan ETS Cins, bu otelin güvensizliğini hiç mi fark etmedi? Bu kadar açık bir sorumluluk zincirini görmezden gelmek mümkün mü?
Turizm Bakanı ve Yöneticiler Sorumluluğunu Kabul Etmeli
Bu olayın ardından turizm bakanı ve otel yöneticileri derhal istifa etmelidir. Bir turizm bakanı olarak görev alanınızda bu türlü bir felaket yaşanmışsa, sorumluluğunuzu kabul etmeniz gerekir. ETS Tıp, Grand Kartal Otel’e müşteri gönderirken bu otelin eksikliklerini nasıl fark etmedi? Turizm bakanlığına bağlı bir acentenin, yangın güvenliği olmayan bir otele müşteri göndermesi büyük bir skandaldır.
Ayrıca otelin sigortalanmış olması da öbür bir sorgulanması gereken noktadır. Sigorta şirketi, yangın güvenliği olmayan bir oteli nasıl sigortalayabildi? Bu durumda sigorta şirketi de en az otel yöneticileri kadar sorumludur.
Tüm Vakitlerin En Büyük Faciaları, Vicdansızlık ve Saygısızlık
Şu an dünyada en çok mevt yaşanan otel yangınlarında, Kartalkaya Grand Kartal Otel 6. sırada yer alıyor. Türkiye’de rant olduğu sürece, ne yazık ki bu tıp acı olayları yaşamaya devam edeceğiz. O yangından sonra geldiler, benim otelimi denetlemeye başladılar. Meğer benim otelim, tam teşekküllü yangın önlemleri alınmış, inançlı bir tesis. Gitmeleri gereken yerler diğer otellerdi.
İhmal zincirleriyle gündeme gelen Grand Kartalkaya Otel, dünya genelindeki otel yangınları listesinde 6. sırada yer alıyor. Lakin geçmişteki yangınlarla kıyaslandığında, bu daha da trajik bir durum. Zira eski yangınlar, teknolojinin bu kadar gelişmediği periyotlarda meydana gelmişti. Örneğin, 11 Temmuz 1997’de Tayland’daki The Royal Jomtien Resort Hotel’de çıkan yangında 91 kişi hayatını kaybetmişti. Bugün, 2025 yılında, teknoloji son derece ilerlemiş durumda. Yangın tedbire ve müdahale sistemleri elimizin altında. Lakin tüm bu imkânlara karşın, Grand Kartalkaya Otel’de çıkan yangında 78 canımızı kaybettik.
Bu kayıplar, tanım edilemez bir acıyı beraberinde getirdi. Fakat yalnızca bir gün yas ilan edildi. Bu türlü büyük bir trajedinin akabinde en az üç günlük yas ilan edilmeliydi. 23 Ocak 2025 prestijiyle bölgede kayak pistleri tekrar açıldı ve beşerler kayak yapmaya devam etti. Ateş düştüğü yeri yakıyor, değil mi? Biz ülkece ne kadar duyarsız hale geldik, farkında mısınız?
Bu çeşit olaylar, hepimizin sorumluluğunu hatırlaması için bir ikaz olmalı. Daha fazla can kaybı yaşamamak için sistemli, kararlı ve daima kontroller yapılmalı. İhmal, rant ya da ilgisizlik yüzünden bu tıp acıların tekrar etmesine asla müsaade verilmemeli.
Ders Almadık ve Almayacağız
6 Şubat sarsıntılarından sonra, “Bir daha bu türlü ihmaller yaşanmayacak” denmişti. Lakin bu yangın, hiçbir şeyin değişmediğini gözler önüne seriyor. Tıpkı duyarsızlık, birebir ihmalkârlık, birebir vurdumduymazlık devam ediyor. İnsan hayatı bu kadar bedelsiz olmamalı.
Bu yangın, yalnızca otelin ya da işletmecilerin değil, tıpkı vakitte tüm ilgili bakanlıkların, kontrol sistemlerinin ve toplumsal duyarsızlığın bir sonucudur. Sorumluların bir an evvel hesap vermesi ve cezalandırılması gerekmektedir. Aksi takdirde, bu acılar tekrar yaşanacak ve diğer hayatlar sönecektir.
Olması Gereken Nedir?
Turizm işletmecisi ve otel sahibi olarak, otelimizin kurulduğu birinci günden itibaren, 8 yıllık süreçte, işletme olarak kendi kontrollerimizi titizlikle gerçekleştirmekteyiz. Merhum babam Fikret Hukuksal, Robert Koleji İnşaat Yüksek Mühendisi, ağabeyim Osman Hükmî ise tekrar birebir halde yüksek inşaat mühendisidir. Ben de İstanbul Üniversitesi İngilizce İşletme Kısmı mezunu olarak bu mevzuda liyakat sahibiyiz.
Kuruluşumuzun birinci gününden itibaren, gerekli tüm kontrollerin titizlikle yapılmasının kıymetine inanan bir anlayışla hareket ediyoruz. Gerek Tarım Bakanlığı, gerek Turizm Bakanlığı tarafından tertipli ve daima kontroller gerçekleştiriliyor. Bu kontrollerin sonucunda, Türkiye’de örnek bir otel olarak gösterilmekten gurur duyuyoruz.
Biz, insan canına ve işimize verdiğimiz bedel nedeniyle, tüm prosedürleri eksiksiz bir formda uygulamaktayız. Yangın önlemleri konusunda da hiçbir taviz vermiyoruz. Gelin, bir otelde yangın önlemlerinin nasıl olması gerektiğini, kendi otelimizde uyguladığımız örneklerle ele alalım:
Türkiye Cumhuriyeti Turizm Bakanlığı Denetimdedir: Otelimizin kurulduğumuz birinci günden beri Turizm Bakanlığı Denetimindedir.
Yangın Algılama ve İhtar Sistemleri: Otelimizin tüm alanlarına, en son teknolojiye sahip yangın algılama ve ihtar sistemleri kurulmuştur. Bu sistemler tertipli olarak test edilmekte ve güncellenmektedir.
Acil Çıkışlar ve Yönlendirmeler: Her katta ve tüm ortak alanlarda, acil çıkış kapıları yanmaz ve kolay erişilebilir biçimde konumlandırılmıştır. Acil durum yönlendirme tabelaları, gece görüşünü kolaylaştırmak için fosforlu materyalden yapılmıştır.
Yangın Söndürme Ekipmanları: Otel genelinde kâfi sayıda ve yanlışsız pozisyonlandırılmış yangın söndürme aygıtları bulunmaktadır. Bu aygıtlar nizamlı aralıklarla denetim edilmekte ve gerektiğinde yenilenmektedir.
Acil Durumlarda Anons ve Yangın Alarm Sistemi: Otelimizde acil durumlarda yangın alarm sistemi devreye girer ve her katta bulunan hoparlör ile anons geçilmektedir.
Eğitim ve Tatbikat: Tüm işçimiz, yangın durumunda ne yapmaları gerektiği konusunda sistemli eğitim almaktadır. Ayrıyeten, belli aralıklarla yangın tatbikatları yapılarak acil durum senaryoları test edilmektedir.
Denetim ve Bakım: Hem bakanlık kontrolleri hem de bağımsız denetim firmalarıyla sistemli bakım ve kontrol çalışmaları yapılmaktadır. Bu süreçte rastgele bir eksiklik tespit edildiğinde, anında müdahale edilmektedir.
Bu uygulamalarımız sayesinde, otelimiz sadece Türkiye’de değil, memleketler arası standartlarda da inançlı bir işletme olarak kabul edilmektedir. İnsan hayatını merkeze alan bir anlayışla, işimizi en uygun biçimde yapmaya devam ediyoruz.
Son Söz
Bu yazıyı, ülkemizin geleceği ismine bir farkındalık oluşturmak için kaleme aldım. Grand Kartal Otel yangını, ihmaller zincirinin acı bir sonucu olarak tarihimize kara bir leke olarak kazındı. Bu olayın sorumluları hesap vermeli, benzeri felaketlerin yaşanmaması için gerekli tüm tedbirler alınmalıdır.
78 canımızın anısına hürmet göstermek ve bu tıp olayların tekrarını önlemek hepimizin ortak sorumluluğudur. Son olarak, tüm hayatını kaybeden vatandaşlarımıza Allah’tan rahmet, ailelerine sabır diliyorum. Bu yangın, hepimizin vicdanında derin bir yara olarak kalacak.
