Bursa’nın Nilüfer ilçesindeki turistik Gölyazı Mahallesi’nde, bölgenin Helenistik devir yerleşimine ışık tutması beklenen Apollonia isim Rhyndacum Antik Kenti hafriyatının “Simitçi Kale” kısmında ham ipek atölyesi bulundu.
Kültür ve Turizm Bakanlığı izni ve desteğiyle birbiriyle ilişkili 3 ada formlu kara modülünden oluşan, Helenistik periyotta büsbütün surlarla çevrili antik kentin korunabilmiş sur duvarlarında hafriyat çalışmaları 4 Temmuz’dan bu yana sürüyor.
Kazılarda bulunan çok sayıda büyük çivi ve ipek böcekçiliği işliğine dair teknelerin konulduğu kısımlardan yola çıkan arkeologlar, alanın ham ipek atölyesi olarak kullanıldığını tespit etti.
Kazı Başkanı BUÜ Fen Edebiyat Fakültesi Arkeoloji Kısmı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Derya Şahin, Helenistik devirde 9 metre boyunca çevrili surlardan 4,57 metresinin korunabildiğini, sur duvarlarındaki 7 kuleden de 4’ünün günümüze ulaştığını söyledi.
Şahin, birinci olarak, halk ortasında “Simitçi Kale” olarak tanınan, literatürde de bu biçimde geçen bölgede çalışmalara başladıklarını vurgulayarak, “Kale ve kule tabirleri, aslında hem literatürde hem de halk ortasında biraz karışmış durumda. Aslında sur duvarları ortasına yerleştirilmiş, güvenlik gayesiyle yapılmış 4 kule bulunuyor. Bu kulelerden biri ‘Simitçi Kale’ olarak isimlendirilmiş. Muhtemelen bu kemer formlu yapının bir simidi andırmasından kaynaklı o denli bir tabir kullanılmış olabilir. Aslında halk ortasında simit fırını olarak daha evvel kullanıldığı biliniyor” tabirini kullandı.
Bölgede evvel paklık çalışması yaptıklarını lisana getiren Şahin, “Yaklaşık 3 kamyon çöp atıldı. Akabinde zayıf noktalar için gerekli yerlerde dolgular kullandık, birtakım yerlerde de metal dikey taşıyıcı ögeler koyarak, yapının süreksiz olarak kolay tamirini gerçekleştirdik. Çalışmalarımız devam ediyor.”
GÖLYAZI İPEK BÖCEKÇİLİĞİNDE EPEYCE ETKİN
Kent surlarının en erken periyotta oluşumunun milattan evvel 4’üncü yüzyılın son çeyreğine tarihlendirildiği bilgisini veren Şahin, süreç içinde yapının farklı kullanımları olduğunu belirlediklerini söyledi. Şahin, kelamlarını şöyle sürdürdü:
“Tespit ettiğimiz en kıymetli şey, arkeolojik buluntulardan yola çıkarak, geç periyotta (19’uncu yüzyılın birinci yarısı) alanın bir ipek böcekçiliği işliği olarak tanımlanmasını uygun gördük. Ayrıntılı çalışmalar, alanın bilimsel açıdan daha kâfi bir formda tanıtılmasını sağlayacaktır lakin buluntuların bu istikamette bizi yönlendirdiği açık şu an için. Ağır ölçüde mıh buluntuları, ipek böcekçiliği işliğine dair teknelerin konulduğu alanlar ve birtakım buluntular, bizi bu tarafa yönlendirdi. Kentin aslında geçmişinde, uzun mühlet ipek böcekçiliği yapıldığını biliyoruz. Bu bölge, yani Gölyazı, çok yakın bir geçmişe kadar ipek böcekçiliğinde epeyce faal ve bu işin ticaretini yapan bir nokta olarak tanımlanabilir.”
Prof. Dr. Şahin, basit onarım ve konservasyon işinin 28 Kasım’a kadar tamamlanacağını, tamirden sonra büyük bir onarım projesi planladıklarını da kelamlarına ekledi.
